Η εκπαίδευση δεν πρέπει να είναι ξεκομμένη από την πραγματική ζωή, αντιθέτως πρέπει να αποτελεί κομμάτι της. Ένας από τους στόχους του σχολείου, επομένως, πρέπει να είναι να πείσει τα παιδιά ότι η διαδικασία της μάθησης γίνεται για να τους δώσει τα εργαλεία να κυνηγήσουν τα όνειρά τους και να ανοίξουν τους ορίζοντές τους. Υπό αυτό το πρίσμα, είναι σημαντικό τα παιδιά, για όλα όσα μαθαίνουν, να αναγνωρίζουν τον τρόπο που τους είναι χρήσιμα. Αυτός είναι και ο λόγος που προτιμάμε να διδάσκουμε μέσα από θεματικές ενότητες και όχι αποκομμένα μεταξύ τους μαθήματα.
Οι ενότητες δίνουν ένα πλαίσιο και δημιουργούν την ανάγκη για γνώσεις και εργαλεία για την εξερεύνηση του πλαισίου αυτού. Τα παιδιά διδάσκονται τα μαθήματα τους διαθεματικά, γιατί τόσο τα μαθηματικά και η γλώσσα, όσο η μουσική και η γυμναστική, χρειάζονται για να το ταξίδι της ανακάλυψης που ξεκινάνε. Βάζουν στόχους και μέσα σε καθορισμένο χρόνο πρέπει να μάθουν, να δουλέψουν, να συνεργαστούν και να ψάξουν για να τους πετύχουν. Με αυτόν τον τρόπο τα μαθητικά χρόνια γεμίζουν τα παιδιά με την ικανοποίηση δημιουργικών επιτευγμάτων και τα βοηθάνε να πιστέψουν ότι έχουν τον τρόπο να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε πρόκληση.
Οι θεματικές ενότητες οδηγούνε το παιδί μακριά από την αποστήθιση και τη στείρα εκμάθηση πληροφοριών και το βοηθάνε να αναπτύξει δεξιότητες. Μαθαίνει να χρησιμοποιεί τη φαντασία του, την κριτική του ικανότητα, να συνεργάζεται, να επικοινωνεί, να ψάχνει και να παρουσιάζει. Όλα όσα καταφέρνει χτίζουν το ένα πάνω στο άλλο, το εξελίσσουν και αποτελούν κτήμα του. Το ακολουθούν στη ζωή του, δεν τα μαθαίνει για να εξεταστεί και να τα ξεχάσει μόλις χτυπήσει το κουδούνι για διάλειμμα.
Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον τα εφόδια που χρειάζεται ένας άνθρωπος είναι δεξιότητες. Να μπορεί να αξιοποιεί πληροφορία και να κρίνει, να προσαρμόζεται, να έχει ανθεκτικότητα, να μπορεί να λειτουργεί σε ομάδες, να ηγείται, να εκφράζεται και να δημιουργεί. Σε μία εποχή όπου όλη η πληροφορία είναι διαθέσιμη στο internet, ποια είναι η αξία του να μπορεί κανείς να αποθηκεύει και να ανακαλεί πληροφορίες από το μυαλό του;
Με πόσα γεγονότα και στείρα πληροφορία μπορούμε να παραγεμίσουμε το κεφάλι μας, χωρίς να «παραμορφωθούμε»;
Στον πυρήνα της εκπαίδευσης πρέπει να βρίσκονται όσα θεωρούμε σημαντικά για τα παιδιά, όσα πρέπει να έχουν κατακτήσει, πάση θυσία, φεύγοντας από το σχολείο. Αυτά πρέπει να είναι τα οικοδομικά μας συστατικά, υπό το πρίσμα τους πρέπει να εξετάζονται τα διδακτικά αντικείμενα, αυτά πρέπει να θεμελιώνονται από το πρόγραμμα της εκπαίδευσής μας. Τα παιδιά πρέπει να αποκτήσουν συνείδηση, του εαυτού και του περιβάλλοντός τους, να ανακαλύψουν και να διαμορφώσουν τις σχέσεις με τους γύρω τους. Πρέπει να μάθουν να εκφράζονται και να επικοινωνούν, να αποκτήσουν αξίες και να τις βάλουν στη ζωή τους. Θέλουμε να μπορούν να εξετάζουν τα πάντα γύρω τους υπό την έννοια του συστήματος, όπως να μπορούν να πραγματεύονται την έννοια της εξέλιξης, αναγνωρίζοντας τι συνιστά τέτοια και συμβάλλοντας προς αυτή την κατεύθυνση. Πέρα, λοιπόν, από τα διδακτικά αντικείμενα του σχολείου, το δικό μας αναλυτικό πρόγραμμα διαπνέεται από μακροέννοιες που εξετάζουν τα παιδιά υπό διαφορετικά πρίσματα καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπαίδευσης τους και για εμάς αυτό είναι το σημαντικότερο εργαλείο που τους δίνουμε για να γίνουν πολίτες της κοινωνίας μας. Χτίζουμε στα παιδιά την έννοια της συνειδητότητας, των σχέσεων, της επικοινωνίας, των αξιών, του συστήματος και της εξέλιξης.
Απώτερος στόχος της εκπαίδευσης θα πρέπει να είναι μία εξατομικευμένη εκπαιδευτική εμπειρία για κάθε παιδί, ένα ατομικό μονοπάτι μάθησης. Ένα μονοπάτι που θα σχεδιάζεται με βάση τα δυνατά και αδύναμα σημεία του, τα ενδιαφέροντα, τα κίνητρα και τον βέλτιστο τρόπο με τον οποίο προσλαμβάνει την πληροφορία.
Με αυτόν τον τρόπο η εκπαίδευση θα αφορά τον καθένα από εμάς ξεχωριστά και θα είναι ένα προσωπικό ταξίδι αυτοβελτίωσης.
Με εκτίμηση,
Αλέξανδρος Παπανδρέου
*Ο Αλέξανδρος είναι ιδρυτής της Χαρισμάθειας και σύμβουλος του Big Bang School, στο στήσιμο και τη δομή του Αναλυτικού Προγράμματος.
Αφήστε μια απάντηση