Στιγμές Big Bang | Ναι αλλά μαθαίνουν; Vol.1

Ναι αλλά μαθαίνουν;

Αυτή η φράση δεν είναι άγνωστη σε εμάς. Είναι στην πραγματικότητα μία από τις ερωτήσεις που ακούμε συχνά από ανθρώπους που ακούν με ενδιαφέρον αυτό που κάνουμε, αλλά την ίδια στιγμή μια φωνή μέσα τους, τους λέει ότι ίσως κάτι να μην πάει καλά. 

Ας το πάρουμε λοιπόν από την αρχή και να δούμε… μαθαίνουν; 

Πρώτα απ’ όλα αγαπητοί γονείς και εκπαιδευτικοί πρέπει να συμφωνήσουμε στο τι είναι μάθηση. Γιατί αν μου πείτε ότι μάθηση είναι να λύνει κανείς γρήγορα πράξεις, να παπαγαλίζει κείμενα κτλ. τότε αυτό το άρθρο δεν είναι για σας. Ή μάλλον για σας είναι… διαβάστε το 🙂 

Ένας αγαπημένος ορισμός, αποτέλεσμα στην ουσία της μάθησης, είναι η μετάνοια. Αλλάζω δηλαδή το νου. Αλλάζω αυτό που είμαι, τη στάση μου στα πράγματα. Για να γίνει αυτό λοιπόν, χρειάζομαι τα εργαλεία μου. Τον τρόπο για να σκέφτομαι, τον τρόπο να αναζητώ, τον τρόπο να μερακλώνω με την έρευνα και με ό,τι καταπιάνομαι, αλλά κυρίως την αναγνώριση της μεγαλύτερης ανάγκης από όλες, το να ανακαλύψω αυτό που είμαι. Το να μπορώ να αντιμετωπίσω με τον ίδιο σεβασμό και αγάπη, ένα χορτάρι, ένα ζωάκι κι ένα ντουβάρι, γιατί όλα αυτά είναι προέκταση αυτού που είμαι και έχω άμεση σχέση με όλα αυτά. 

Όλα αυτά αγαπημένοι φίλοι και φίλες δεν βρίσκονται σε απανωτά φύλλα εργασίας και σε πολύωρα μπλα μπλά. Γιατί ναι, το να μάθω να κάνω πράξεις έχει αξία, αλλά την ίδια στιγμή είναι εντελώς ανούσιο αν το κάνω μόνο και μόνο γιατί μου το λέει κάποιος ή γιατί τελειώνοντας θα πάρω αυτοκολλητάκι ή μπράβο. 

Αφού λοιπόν ορίσαμε κάπως τις λέξεις και τις προτεραιότητες μας, πάμε να δούμε αν μαθαίνουν. 

Οι θεματικές ενότητες που δουλεύουμε στο σχολείο είναι κατά βάση διερευνητικές. Τίθενται κάποια ερωτήματα και όλο το μάθημα κινείται στην απάντηση αυτών των ερωτημάτων. Μέσα από τη διαδικασία απάντησης τους καλύπτονται οι στόχοι του αναλυτικού προγράμματος. 

Τα πρωτουλίνια μας ας πούμε τον τελευταίο καιρό ασχολήθηκαν με το ερώτημα, “Γιατί αξίζει να σώσουμε την άγρια πανίδα της χώρας μας.” Αναπόφευκτα ο δρόμος, τους έφερε στον Αρκτούρο και στο σημαντικό έργο που κάνουν εκεί. Αγάπησαν λοιπόν τις αρκούδες και αν θέλετε τη γνώμη μου και οι αρκούδες αγάπησαν τα παιδιά μας. Τις επισκέφθηκαν και άκουσαν τις ιστορίες τους. Έτσι λοιπόν γεννήθηκε μια ανάγκη -αγαπητέ αναγνώστη δώσε βάση σε αυτή τη λέξη, γιατί σημαντικότερη δε θα βρεις.- να υιοθετήσουν μια αρκούδα. 

Γύρισαν λοιπόν πίσω, κάνανε τα συμβούλιά τους και αποφασίσανε ότι για να μαζέψουν τα χρήματα που χρειάζονται, θα ξεκινήσουν την έκδοση μιας εφημερίδας (εβδομαδιαίας παρακαλώ) και την οργάνωση ενός μπαζάρ, για την ευαισθητοποίηση των γονιών τους και άλλων συμμαθητών τους. 

Τις τελευταίες εβδομάδες του σχολείου, όπου στεκόσουν και όπου βρισκόσουν, έβλεπες πρωτάκια με ένα σημειωματάριο στο χέρι να καταγράφουν την καθημερινότητα του σχολείου ή να παίρνουν συνεντεύξεις. Είχαν και κάμερα και εσύ μπορεί να έβγαινες από την τουαλέτα και να σε έβρισκε ο Νικόλας και να σου έλεγε, “Κύριε μια φωτογραφία για την εφημερίδα;” 

Και μετά είναι και το άλλο. Το μεράκλωμα που λέμε στο σχολείο. Όταν αρθρογραφείς, δεν είσαι ένα απλό πρωτάκι. Οι λέξεις σου έχουν βαρύτητα, γιατί πολύ απλά θα τις δούνε κι άλλοι. Μπορεί λοιπόν ένα πρωτάκι να μην κάνει ορθογραφικά; Δύσκολο. Μπορεί όμως να ρωτάει για κάθε λέξη που δεν ξέρει και να συμβουλεύεται και το λεξικό, ώστε τελικά να έχει ένα σούπερ αποτέλεσμα; Ναι μπορεί και αυτό είναι το επιθυμητό. Έτσι λοιπόν χρησιμοποιώντας μια αυθεντική συνθήκη, δημιουργείς εξαιρετικά κίνητρα στα παιδιά και δουλεύουν πάνω σε πράγματα που μπορεί να μην είναι και της ώρας τους. Έτσι λοιπόν θα προσέξει τα γράμματα, την ορθογραφία και το περιεχόμενο, όχι γιατί το λέει η δασκάλα, αλλά γιατί έχει μια μεγάλη ευθύνη, την οποία παίρνει με μεγάλη χαρά! Για να υιοθετήσει τελικά την αρκούδα! 

Πάμε μετά και στο κομμάτι της διαφοροποίησης. Έχουμε λεζάντες, έχουμε και ολόκληρα κείμενα. Γιατί; Γιατί το κάθε πρωτάκι έχει άλλο αναπτυξιακό στάδιο και εμείς θέλουμε τα πρωτουλίνια μας να βλέπουν μολύβι και να τους τρέχουν τα σάλια, όχι να τρέχουν να κρυφτούν. Έτσι όλοι προσέφεραν στην εφημερίδα. Όλοι μερακλήδικα και όλοι με αυτό που μπορούν. 

Θέλετε να δούμε και τα μαθηματικά;

Στον πίνακα και σε κάθε τετράδιο δημιουργήθηκε μια μεγάλη αριθμογραμμή, η οποία μετρούσε ευρώ 🙂 Κάθε εφημεριδάκι που πουλούσαν, τσουπ, ανέβαινε και το σημαδάκι. Ο στόχος ήταν τα 100. Και φυσικά είχαν και έξοδα, διότι τα πακέτα Α3 εξαφανίζονταν και είχαν και προσφορές για οικογένειες που ήθελαν να αγοράσουν παραπάνω από ένα τεύχος. 

Και φυσικά δεν πρέπει να αμελούμε όλες τις δεξιότητες επικοινωνίας που αναπτύχθηκαν κατα τη διάρκεια, με κορυφαίο το γεγονός ότι ομάδες παιδιών περνούσαν από κάθε τάξη για να κάνουν προώθηση στην εφημερίδα τους.

 Ήταν εξαιρετικά συγκινητικό που οι μεγάλες τάξεις τους έλεγαν ιδέες και προσφέρονταν να βοηθήσουν όπως μπορούσαν, κάτι που έκαναν. 

Και το μπαζάρ έγινε και τα προϊόντα τους έκαναν φτερά, μαζί με εκείνους τους τέλειους σελιδοδείκτες με φράσεις παιδιών. Και μπόρεσαν τελικά να υιοθετήσουν όχι μόνο μία, αλλά δύο αρκούδες, τον Μανώλη και την Ειρήνη!

Θα έρθει λοιπόν κάποιος και θα πει. Η γραμματική και το συντακτικό που θα μπουν σε όλα αυτά; Οι πράξεις και οι ορισμοί, οι κανόνες και τα συναφή;

Θα απαντήσω με ένα ακραίο σενάριο. Ακόμα και αν δεν βρεις κανένα δημιουργικό τρόπο να τα εντάξεις στη θεματική σου έχεις το ελεύθερο να πεις, “Τώρα κοπέλια, στρωθείτε το επόμενο μισάωρο γιατί έχω να σας πω κάτι καινούριο και να λύσουμε και καμιά δεκαριά ασκήσεις”. Τότε ως δια μαγείας θα δείτε το τμήμα να το κάνει χωρίς “γκουγκ μουγκ” που έλεγε η γιαγιά μου, γιατί τα πιτσιρίκια όλο τον υπόλοιπο καιρό ζούνε σε ένα περιβάλλον που σέβεται τις ανάγκες τους. Που σέβεται το γεγονός ότι ένα παιδικό μυαλό είναι έτοιμο να πάρει φωτιά και θέλει προκλήσεις αυθεντικές, να λύνει προβλήματα του πραγματικού κόσμου, θέλει περπάτημα και λάσπη, θέλει δημιουργία και χαρά. 

Ένας ενήλικας, όταν γυρίσει πίσω να κοιτάξει τη ζωή του, θα θέλει να δει την παλέτα των εμπειριών του γεμάτη με παιχνίδι, χτισίματα, υιοθεσίες αρκούδων, φυτέματα, βόλτες με το ποδήλατο, αυτοσχέδιες βάρκες στη θάλασσα, ιστορίες γύρω από το τζάκι, τσακωμούς και φιλιώματα, εκδρομές και διανυκτερεύσεις, αβγομαζέματα, μαγειρέματα, γνωριμίες με μοναδικούς ανθρώπους, ραδιόφωνα, εφημερίδες, τηλεοράσεις, κύκλους, έρευνες, χορευτικά μελισσών, πειράματα και πολλά πολλά άλλα… Εμπειρίες που δεν μπορούν να συμβούν, αν συνεχίσουμε να διδάσκουμε με τον τρόπο που το κάναμε μέχρι τώρα. Εμπειρίες που είναι απαραίτητες για να μπορέσει ο ενήλικας αυτός, να διαχειριστεί οποιεσδήποτε συνθήκες της ζωής του, προσωπικές ή επαγγελματικές.

Αγαπημένοι φίλοι και φίλες, από ένα πρόγραμμα έξι εβδομάδων επέλεξα εξαιρετικά λίγες στιγμές για να χωρέσουν σε ένα άρθρο, μα παρ’ όλα αυτά θα ήθελα να σας επιστρέψω την ερώτηση.

Τελικά μαθαίνουν;